Trong trường hợp cha mẹ không đăng ký kết hôn nhưng muốn thực hiện thủ tục nhận lại con, cơ quan hộ tịch thường yêu cầu chứng cứ xác nhận quan hệ huyết thống. Vì vậy, xét nghiệm ADN trở thành căn cứ khoa học và pháp lý quan trọng để chứng minh mối quan hệ cha – mẹ – con. Tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau!

1. Vì sao cần xét nghiệm ADN khi làm thủ tục nhận lại con?

Khi cha mẹ không đăng ký kết hôn, cơ quan hộ tịch không có căn cứ pháp lý để xác định mối quan hệ cha – mẹ – con dựa trên giấy tờ hành chính. Trong nhiều trường hợp, không có giấy chứng sinh, không có hồ sơ y tế hoặc thông tin nhân thân thiếu thống nhất, nên việc chứng minh quan hệ huyết thống càng trở nên cần thiết.

Xét nghiệm ADN được yêu cầu vì đây là phương pháp nhận diện huyết thống có độ chính xác gần như tuyệt đối, giúp cơ quan quản lý xác minh danh tính một cách khách quan và minh bạch. Trong trường hợp đặc biệt: muốn làm thủ tục nhận con khi trẻ chưa sinh ra, bạn cần tìm hiểu kỹ mang thai có xét nghiệm ADN được không để nắm rõ quy trình lấy mẫu, thời điểm thực hiện và giá trị pháp lý của kết quả.

Xét nghiệm ADN là phương pháp có độ chính xác cao

2. Hồ sơ pháp lý cần chuẩn bị khi làm thủ tục nhận lại con

Khi thực hiện thủ tục nhận lại con trong trường hợp cha mẹ không đăng ký kết hôn, cơ quan hộ tịch yêu cầu các giấy tờ chứng minh mối quan hệ nhân thân và đảm bảo tính pháp lý của hồ sơ. Thông thường, bạn cần chuẩn bị các loại giấy tờ sau:

• Giấy tờ tùy thân của cha hoặc mẹ: CMND/CCCD/Hộ chiếu còn hiệu lực để xác minh nhân thân người yêu cầu nhận lại con.
• Giấy khai sinh của trẻ (nếu đã được cấp): Dùng để đối chiếu thông tin cơ bản của trẻ và xác định sự liên quan trong hồ sơ hộ tịch.
• Các giấy tờ, tài liệu liên quan đến quá trình chăm sóc hoặc nuôi dưỡng trẻ: Nếu có, chẳng hạn như hồ sơ bệnh viện, giấy chứng sinh, đơn xác nhận của địa phương hoặc cá nhân có liên quan.
• Kết quả xét nghiệm ADN xác nhận quan hệ cha – con hoặc mẹ – con: Đây là căn cứ khoa học và pháp lý quan trọng nhất, giúp cơ quan hộ tịch xác minh mối quan hệ huyết thống để giải quyết hồ sơ minh bạch và đúng quy định.
• Tờ khai theo mẫu của cơ quan hộ tịch: Được điền đầy đủ thông tin theo hướng dẫn tại UBND cấp xã/phường nơi làm thủ tục.

3. Quy trình xét nghiệm ADN trong trường hợp nhận lại con

Quy trình xét nghiệm ADN làm thủ tục nhận lại con gồm 4 bước sau:

Bước 1: Tư vấn và xác định mục đích xét nghiệm

Trung tâm xét nghiệm sẽ tư vấn loại xét nghiệm phù hợp cho mục đích bổ sung vào hồ sơ hộ tịch. Với trường hợp nhận lại con, bạn cần chọn gói xét nghiệm cha – con hoặc mẹ – con có giá trị pháp lý. Đồng thời, bạn có thể tham khảo tiền xét nghiệm ADN để chuẩn bị chi phí phù hợp trước khi thực hiện.

Bước 2: Chuẩn bị giấy tờ cá nhân

Cha/mẹ và con cần mang theo giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD/hộ chiếu, giấy khai sinh của trẻ nếu có) để đối chiếu trước khi lấy mẫu.

Bước 3: Lấy mẫu sinh phẩm theo đúng tiêu chuẩn pháp lý

Mẫu thường là máu hoặc niêm mạc miệng. Việc lấy mẫu phải được thực hiện trực tiếp tại trung tâm, có chụp ảnh, ghi nhận thông tin và ký xác nhận để đảm bảo tính pháp lý của kết quả.

Bước 4: Phân tích ADN tại phòng xét nghiệm

Mẫu được xử lý và phân tích bằng hệ thống giải trình tự gen hoặc kỹ thuật STR tiêu chuẩn. Thời gian trả kết quả thường từ 1–3 ngày tùy từng đơn vị.

Bước 5: Nhận kết quả kèm hồ sơ pháp lý

Kết quả hợp lệ sẽ bao gồm: bản kết luận quan hệ huyết thống, bản sao lưu, dấu giáp lai, chữ ký chuyên môn và hồ sơ chứng thực. Bộ kết quả này có thể nộp trực tiếp vào cơ quan hộ tịch khi làm thủ tục nhận lại con.

Tùy mục đích, mẫu xét nghiệm ADN sẽ có sự khác nhau

4. UBND xã/phường tiếp nhận và giải quyết thủ tục như thế nào?

Khi nộp hồ sơ nhận lại con tại UBND xã/phường, quy trình thường được thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ

Người nộp hồ sơ (cha, mẹ hoặc người đại diện hợp pháp) mang đầy đủ giấy tờ cần thiết, bao gồm: giấy khai sinh của con (nếu có), giấy tờ tùy thân, kết quả xét nghiệm ADN hợp pháp và các văn bản liên quan khác.

Bước 2: Kiểm tra, xác minh thông tin

UBND xã/phường tiến hành kiểm tra hồ sơ, đối chiếu thông tin giữa các giấy tờ và kết quả xét nghiệm ADN. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc cần xác minh thêm, cán bộ sẽ hướng dẫn bổ sung.

Bước 3: Ra quyết định và cập nhật vào hồ sơ hộ tịch

Sau khi hồ sơ hợp lệ, UBND xã/phường sẽ ra quyết định công nhận quan hệ cha/mẹ – con. Thông tin được cập nhật vào sổ hộ tịch, giấy khai sinh hoặc các hồ sơ pháp lý liên quan.

Bước 4: Trao giấy tờ và hướng dẫn tiếp theo

Người nộp hồ sơ nhận lại giấy tờ đã được chỉnh sửa hoặc bổ sung, kèm theo hướng dẫn về quyền lợi pháp lý và các thủ tục tiếp theo nếu cần.

Xét nghiệm ADN là căn cứ pháp lý và khoa học quan trọng để chứng minh quan hệ cha – mẹ – con khi không có giấy đăng ký kết hôn. Thực hiện đúng quy trình sẽ giúp bạn hoàn thiện thủ tục nhận lại con nhanh chóng, minh bạch và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trẻ.